Motto: zie de kansen

In een druilerig Quebec is vandaag het lezingenprogramma voortgezet. Ik probeer mijn aandacht te verdelen tussen heraldiek en familiegeschiedenis en tussendoor nog wat mensen te spreken. En ’s middags is er een paneldiscussie over ‘de toekomst van genealogische verenigingen’ in deze internet-tijd.

Ik verwachtte veel van de lezingen van medewerkers van de Canadese Heraldic Authority (website onder www.gg.ca) en een wapenheraut van het Schotse tegenhanger hiervan, de ‘Court of the Lord Lyon’. Zij maakten hun reputatie waar. De Canadese overheid heeft nu twintig jaar een eigen heraldisch college, dat namens de Koningin wapens verleent. Voor die tijd moesten Canadezen naar de heraldische colleges van Schotland of Engeland. Dat is een enorme stimulans geweest voor de ontwikkeling van heraldiek in Canada, zowel van overheidsheraldiek als van familiewapens. De spanning tussen logo en wapen was het onderwerp van de lezing van Claire Boudreau, Chief Herald of Canada en haar collega Cathy Bursey-Sabourin, Fraser Herald, de heraldisch tekenaar. Wapens worden vaak overboord gezet wanneer overheden een nieuw logo laten ontwerpen. Het wordt gezien als ouderwets, te beperkend. Dat hoeft helemaal niet. Voor een goed wapenontwerp gelden dezelfde basisregels als voor een goed logo. Het moet herkenbaar zijn, krachtig door zijn eenvoud, toepasbaar in meerdere situaties, in zijn kern tijdloos, maar welk aanpasbaar aan de moderne tijd. Boodschap was vooral: ga als heraldische instellingen niet met je rug naar de toekomst staan en zorg voor goede informatie voor ontwerpers. Zoek zelf contact met belangrijke ontwerpbureau’s om elkaar te informeren. Daarmee neem je wederzijdse vooroordelen weg die er zijn op basis van gebrekkige kennis. In Canada werkt dat goed.

Wapen van de Heraldic Authority (dia van de lezing)
De schildhouders hebben het bovenlijf van een raaf en het onderlijf van een ijsbeer.

Vandaag kwamen ook veel ´dagjesmensen´ naar het congres. Er is de mogelijkheid ook voor één of twee dagen in te tekenen en daar maken vooral veel Quebecois gebruik van. Zij combineren een bezoek aan de ´kramenmarkt´ met het volgen van wat lezingen. Daardoor is het een gezellige drukte. Met name een lezing over slaven in Frans Canada trok veel belangstelling. Daar is nog niet veel onderzoek naar gedaan. De spreekster constateerde dat er niet veel indiaanse en negerslaven geweest zijn. Je komt ze sporadisch tegen in de bronnen. Een van de achttiende-eeuwse gouverneurs zag er niet zo veel in om uit Afrika aangevoerde slaven toe te laten. Ze zouden de koude winters niet overleven en de slaveneigenaren zouden veel geld kwijt zijn om ze warm genoeg te kleden. Het feit dat er geen plantage-economie ontstond zal zeker ook meegespeeld hebben.

’s Middags was in de ontmoetingsruimte een paneldiscussie over de toekomst van genealogische verenigingen. Het panel bestond volledig uit franstaligen, van beide zijden van de Oceaan: vertegenwoordigers van verenigingen, bibliotheken, archieven en FamilySearch. Onder het publiek zaten veel bezorgde verenigingsbestuurders. De inhoud en uitkomst van de paneldiscussie is ook van toepassing op de Verenigde Staten en andere Europese landen, inclusief Nederland. Genealogie is ´booming´ en verenigingen hebben te kampen met een teruglopend ledental. Hoe valt dat te rijmen? De veranderende aard van stamboomonderzoek is hier vooral debet aan, in het bijzonder het gebruik van internet.

De panelleden zagen in deze revolutionaire tijd - denk maar eens aan het scan- en indiceringsproject van FamilySearch – zeker nog mogelijkheden voor de verenigingen: het delen van kennis, van resultaten van onderzoek, het vertegenwoordigen van de belangen van de genealoog, het helpen bij indiceringsprojecten, een sociale functie. Belangrijk is als vereniging een grote rol aan internet toe te kennen, erg veel aandacht en energie in je website te steken. Je moet de veranderingen niet als een bedreiging zien, maar juist als een kans. Daar klaarden de gezichten wat van op.