Rootstech en FGS: dinsdag Librarians' Day

De dag voor het begin van het FGS congres is traditioneel Librarians' Day, een dag voor bibliotheekmedewerkers. In de Verenigde Staten hebben veel openbare bibliotheken een genealogische collectie, boeken en handschriften.

De dag werd gehouden in het Joseph Smith Memorial Building. Voor zo'n honderd deelnemers was ook hier het centrale thema de digitale revolutie en de gevolgen daarvan, in dit geval voor de bibliotheek en de bibliothecaris.

Nu er zoveel op internet beschikbaar komt, zou je verwachten dat het belang van bibliotheken minder wordt. Maar volgens Curt Witcher, manager van de Allen County Public Library, is niets minder waar: 'these truly are the best times for genealogy librarians'. Zijn openingslezing bevatte ingrediënten die in de andere bijdragen van de dag terugkwamen. Het zijn observaties die we in een iets andere institutionele setting ook op ons land toe kunnen passen.

De populariteit van genealogie is groter dan ooit, verdubbeld tussen 2008 en nu, en zal in 2025 opnieuw verdubbeld zijn (volgens een inmiddels veel geciteerd onderzoek in opdracht van Ancestry). De bibliothecaris moet inzien en accepteren dat die belangstelling veel te maken heeft met beleving: fun en succes, en juist daar op inspelen.

Dat betekent iets voor zijn gebouw, de papieren en digitale collectie, en de bibliothecaris zelf. Bij de inrichting van bibliotheken wordt nog teveel gekeken naar de architectuur boven de functionaliteit. Gesloten bibliotheekbalies zijn niet meer van deze tijd, het zijn de 'altaren', 'forten' en 'mottes' waar de bibliothecaris zich in terug trekt en ze houden zo het publiek op afstand. De ruimtes moeten zo ingericht zijn dat ze uitnodigen  tot  'engagement' van verschillende groepen bezoekers.

Wat de collectie betreft moeten de public libraries lokaler gaan denken, de focus op hun eigen plaats of county zetten. De one liner was hier 'collect locally and link globally'. De bibliothecaris moet daarbij kennis hebben van de eigen collectie en van wat - vooral digitaal - elders te vinden is en hoe je je weg hierin vindt. Hij hoeft niet op elke vraag antwoord te hebben, maar moet wel weten waar je de informatie vindt om de vraag te beantwoorden. Erg belangrijk daarbij is de kennis van het digitale genealogisch domein. Witcher gaf daarbij als tip dat de site van Familysearch veel online informatiebladen van goede kwaliteit bevat over tal van onderzoeksvragen. En inmiddels zijn via deze site ook 200.000 gescande genealogische boeken in te zien. Daarna wees hij op het belang van de wereldbibliotheekcatalogus WorldCat van OCLC, waar je in kunt vinden in welke bibliotheek zich een bepaald boek bevindt.

Van de genealogische  bibliothecaris wordt ook een open en pro-actieve attitude verwacht. Hij stapt zelf op de bezoeker af en staat hem ' schouder aan schouder' bij, in plaats van tegenover elkaar te staan. Hij is in die rol 'information navigator'.

Naast een gemoderniseerd 'service model' kwamen ook de kansen ter sprake die bibliotheken hebben op het gebied van 'cultural heritage tourism' (erfgoed toerisme). De 'cultural heritage leisure market' groeit. Met name vijftig plussers, die relatief veel te besteden hebben, raken geïnteresseerd in de cultuur van de streek of plaats waar de familie vandaan kwamen. Touroperators en plaatselijke VVV's spelen hierop in. Zo'n historische tocht voert langs historische plaatsen, laat de toerist kennis maken met typische streekproducten. Ook hier zijn 'beleving' en 'plezier' sleutelwoorden. De lokale bibliotheek kan samenwerking zoeken met de organisatoren van deze reizen en er de dimensie van het voorouderonderzoek aan toevoegen.

Aan het eind van de dag wandelde ik naar het Salt Palace Convention Center, om daar het materiaal voor de volgende congresdagen op te halen, badge, gids, kaartjes, etc. Het was een drukte van belang. Mijn badge bleek dezelfde grappige vergissing te bevatten als de badge van de Librarian's Day: als herkomstplaats stond aangeduid 'Woerden, UT', de afkorting van de Amerikaanse staat Utah. De provincie Utrecht was Utah geworden en het herkomstland ontbrak. Dat heb ik bij de registratiebalie maar even recht laten zetten, al was het maar voor de congresstatistiek.

Morgen gaat het congres in alle hevigheid los, met de Innovators Summit en de eerste dag van de FGS conferentie. Er valt eigenlijk te veel te kiezen.