De jaarlijkse Deutscher Genealogentag van de Deutsche Arbeitsgemeinschaft Genealogischer Verbände (DAGV) vond dit jaar in Kassel plaats, in het noorden van de deelstaat Hessen. Organiserende vereniging was de Gesellschaft für Familienkunde in Kurhessen und Waldeck.
Kassel was eeuwenlang hoofdstad van het Landgraafschap Hessen-Kassel. Wie nu door de stad wandelt ziet weinig terug van dit verleden. Een kleine driehonderd bommenvluchten legden Kassel tijdens de Tweede Wereldoorlog volledig in puin en in de jaren vijftig en zestig van de vorig eeuw werd de stad voorzien van een nieuwe plattegrond weer opgebouwd. Een deel van de vooroorlogse beeldbepalende gebouwen werd herbouwd, zoals kerken, paleizen, musea, bibliotheken.
Vele Nederlanders hebben voorouders die uit Hessen afkomstig zijn. Vooral huursoldaten in dienst van de Republiek zorgen voor Hessische kwartieren in Nederlandse kwartierstaten. Maar ook Hessische werkzoekenden en kooplieden bezochten Nederland en bleven er soms 'hangen'. De Holländische Strasse die vanuit het stadscentrum van Kassel in de richting van Nederland voert houdt de herinnering aan deze contacten levend.
Programma
Met negenentwintig stands en drieëntwintig lezingen in drie parallelle sessies was het aanbod minder groot dan in vorige jaren. Het aantal bezoekers lag rond de 350. Onder de stands veel 'bekende gezichten', verenigingen en commerciële aanbieders, maar ook nieuwelingen als GenSoup. Dit Oostenrijkse bedrijf is in 2013 opgericht en wil een online Europees platform voor familiegeschiedenis lanceren. De aanwezigheid op de Genealogentag had vooral tot doel om naamsbekendheid te krijgen en van de doelgroep te horen wat de wensen zijn, zaken die zij in bestaande webservices missen. GenSoup werkt op dit moment aan de beta versie die het komende jaar online zal komen.
Van de online genealogische webservices waren FamilySearch en MyHeritage er met een stand, maar ook Geneanet en The Next Generation of Site Building (TNG). Opvallende afwezige was Ancestry.de. Het van oorsprong Franse Geneanet is inmiddels in tien talen beschikbaar en heeft een groeiend aantal gebruikers op de Duitse markt, als alternatief voor de grotere broers Ancestry en MyHeritage. Dat geldt ook voor TNG. Daarmee maak je en onderhoud je je eigen genealogische website. Aan de 'achterkant' heeft het de functionaliteiten van een genealogisch programma, waarin je je gegevens kunt invoeren die opgeslagen worden in een database. Voor de 'voorkant', de website die je gegevens presenteert, kan je kiezen uit een aantal formats.
 |
| Het Ständehaus in Kassel, met Nederlandse fiets voor de deur |
CompGen over crowdsourcing via DES
Wat onhandig was dat de lezingen op drie verschillende locaties waren, op vijf tot tien minuten loopafstand. Met een kwartier of minder pauze tussen de lezingen nodigde dat niet uit om te 'verkassen'. De lezingen die mij interesseerden vonden allemaal plaats op de hoofdlocatie, het Ständehaus.
Leden van de jubilerende Verein für Computergenealogie (CompGen) hielden voordrachten over enkele van hun online producten. CompGen is met ruim drieduizend leden de grootste genealogische vereniging in Duitsland en vierde in Kassel haar zilveren jubileum.
Twee CompGen leden hielden presentaties rond het crowdsourcing programma van deze vereniging: 'DES' (Data Eingabe System ofwel Data Entry System). Andreas Job liet zien wat mogelijk is met dit programma en hoe het werkt. Verschillende brontypen heeft men al in bewerking genomen, zoals gedrukte adresboeken, grafstenen en de zogenaamde 'Verlustlisten' uit de Eerste Wereldoorlog. Dit zijn door de Pruisische overheid gepubliceerde gedrukte lijsten van gewonde, gevangen genomen, vermiste en gesneuvelde soldaten. Het is een belangrijke bron - met zo'n 9 miljoen persoonsvermeldingen - omdat veel van de stamboeken van militairen in de Tweede Wereldoorlog verloren zijn gegaan.
 |
| Voorbeeld van een bewerking van een Verlustliste in DES (uit presentatie Marie-Luise Carl) |
Jesper Zedlitz, die als ontwikkelaar aan de wieg van DES stond, gaf in zijn presentatie wat voorbeelden van mogelijke toekomstige toepassingen bij crowsdsourcing projecten, bijvoorbeeld de combinatie van OCR (opticial character recognition) met handmatige invoer, gebruik van de mobiele telefoon, mogelijkheden van Captcha.
 |
| Diagram met overzicht van de bestuurlijke inkadering van het dorp Obermörmter bij Xanten door de tijd (uitgebreider in Gov database op website CompGen) |
Das Genealogische Orts-Verzeichnis (GOV)
Timo Kracke gaf een presentatie over een ander vrijwilligersproject van CompGen, 'Das Genealogische Orts-Verzeichnis'. Kortweg GOV genoemd. Het is een online aardrijkskundig woordenboek, met onder andere informatie over de precieze ligging van een plaats (met coördinaten o.a.), postcodegebied, historische benamingen, exoniemen (buitenlandse namen), ondergeschikte en bovengeschikte geografische eenheden, etcetera. De inkadering van een plaats in een grotere wereldlijke of kerkelijke eenheid door de tijd heen wordt ook weergegeven in de vorm van een diagram. De database is een nuttig hulpmiddel bij Duits genealogisch onderzoek, om te vinden waar een bepaalde plaats ligt of tot welke bestuurlijke of kerkelijke eenheid hij hoort c.q. hoorde (bepaalde Kreis of bisdom bijvoorbeeld). Met die wetenschap kan je gericht op zoek naar archiefmateriaal.
 |
| In rood de ligging van de geografische eenheden die opgenomen zijn in GOV |
De database wordt langzamerhand gevuld door vrijwilligers, en dat betekent dat de gedetailleerdheid van de informatie per regio verschilt. Ook Nederlandse plaatsnamen zijn opgenomen in de database, vooral gebaseerd op GeoNames. Dat betekent dat bij de opgenomen plaatsen alleen gemeente, provincie en land opgenomen zijn volgens de situatie op één bepaald moment (in het recente verleden). Verder gevuld met Nederlandse informatie zou het ook voor genealogisch onderzoek in ons land een handig hulpmiddel kunnen zijn. GOV biedt een mooie structuur waarin je veel geografische gegevens op een systematische manier kunt onderbrengen. CompGen stelt een deel van GOV beschikbaar voor gebruik door derden, onder creative commons licentie (CC BY-SA).
Voor Nederland zijn er op dit moment andere online databases met meer informatie, zoals voor gemeenten Gemeentegeschiedenis.nl
Timo Kracke hield zijn presentatie over GOV dit jaar ook in Salt Lake City tijdens de Rootstech conferentie. Deze presentatie staat online.
 |
| Homepage van Archion (Kirchenbuchportal) |
Archion (Kirchenbuchportal)
Tijdens de Genealogentag werd ook de bèta versie van Archion gelanceerd, de nieuwe naam voor wat eerst het Kirchenbuchportal heette. De nationale Evangelische Landeskirche en elf Evangelische Landeskirchen in de bondslanden stichtten in 2013 dit portaal. Via Archion bieden de lutherse kerken in de deelnemende bondslanden hun doop-, trouw- en begraafregisters digitaal aan. Nog niet heel Duitsland doet mee. Saksen ontbreekt bijvoorbeeld nog. Maar de hoop en verwachting is dat de ontbrekende landen zich aan zullen sluiten. De website geeft in de eerste plaats een overzicht van de bewaard gebleven dtb-registers in Duitsland, ook van de nog niet aangesloten 'Landeskirchen' (zelfs van niet-lutherse kerkgenootschappen). Daarnaast stellen de aangesloten Evangelische Landeskirchen scans van hun dtb-registers beschikbaar, voor zover reeds gescand. Het aantal gescande registers wordt in de loop der tijd uitgebreid. Er is ook een mogelijkheid om mee te helpen met de transcriptie van de registers.
Archion moet zichzelf financieel bedruipen. Het overzicht van de dtb-registers is gratis te doorzoeken. Voor het bekijken van de scans moet betaald worden. Een maandpas kost 19,90 euro, een jaarpas 178,80 euro en een pas voor twintig dagen (op te nemen binnen één jaar) 59,90 euro.
De eerste bèta fase duurt ongeveer één maand. Daarna komt het overzicht beschikbaar. Na twee maanden (november of december 2014) volgt dan - als alles goed verloopt met testen - het gedeelte met de scans en de viewer. Op dit moment is de site dus alleen nog maar te benaderen door de testers.
Het dtb-portaal Archion is een belangrijke ontwikkeling voor de Duitse genealogen.
Genealogentag 2015 in Gotha
Het komende jaar organiseert de Arbeitsgemeinschaft Genealogie Thüringen van 2 tot 4 oktober de Genealogentag in Gotha, de plaats die zijn naam gaf aan de voor genealogen bekende Almanac de Gotha.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten