44e VVF-Congres Sint-Niklaas

De Vlaamse Vereniging voor Familiekunde hield op zaterdag 23 mei in Sint-Niklaas haar jaarlijkse congres, dit keer georganiseerd door de afdeling Land van Waas. Ruim tweehonderd genealogen schreven zich hiervoor in. Onder hen een groepje Nederlanders. De VVF-congressen trekken jaarlijks zo'n tien tot twintig Nederlanders, waaronder enkele vaste bezoekers met Vlaamse familierelaties. Een groepje Nederlanders met Zeeuws-Vlaamse roots heeft met name een actieve band met de VVF. Zij droegen bij aan het congresnummer van het maandblad Vlaamse Stam (het Land van Waas grenst aan Zeeuws-Vlaanderen). De Nederlandse Genealogische Vereniging en het Centraal Bureau voor Genealogie onderhouden ook goede contacten met de Vlaamse zustervereniging. Het bestuur van de NGV en de directie van het CBG zijn sinds jaar en dag vertegenwoordigd op de VVF-congressen.

Na wat rondjes draaien door de binnenstad, langs het marktplein met het fraaie neo-gotische stadhuis, dacht ik eindelijk het parkeerterrein voor congresbezoekers bereikt te hebben. Ik draaide de auto het plein op en werd vriendelijk begroet door de parkeerwacht. Hij dacht in mij de internationale keurmeester te herkennen voor de grasparkietententoonstelling die in het naastgelegen parochiegebouw werd gehouden. Van parkieten heb ik geen verstand. Daarom maar naar het naastgelegen congres-parkeerterrein gereden, de speelplaats van een school.
Het congres vond plaats in de Schouwburg van Sint-Niklaas.
In de foyer en de catacomben van het congresgebouw was een vijftiental stands te bezichtingen, van VVF-afdelingen, enkele antiquariaten en twee Nederlandse computerprogramma's (ProGen en GensData Pro). De VVF-afdelingen presenteerden vooral hun bronnenuitgaven op papier en cd-roms en een aantal databases.

De organisatie had een mooi lezingenprogramma in elkaar gezet rond het thema ´Terug naar de bronnen´, vier lezingen over papieren bronnen en één over DNA, de bron die ieder van ons bij zich draagt.
Carine Goossens, gemeentearchivaris van Beveren behandelde de waarde van de 'staten van goed' voor genealogisch onderzoek. Deze bron - die wij boedelinventaris noemen - krijgt terecht veel aandacht van de genealoog. In Vlaanderen zijn vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw veel regesten (uittreksels) van staten van goed gepubliceerd, op papier, cd-rom en recentelijk ook op internet.
Marc Carnier van het Algemeen Rijksarchief in Brussel hield een lezing over het rijke archief van de Sint-Baafs en het Bisdom Gent (Rijksarchief in Gent), met tal van rubrieken die voor genealogen interessant zijn: veel gegevens over de handel en wandel van geestelijken in het bisdom, huwelijksdispensaties en goederenbezit. Ook voor Nederlandse genealogen van belang, bijvoorbeeld in verband met de bezittingen van de Sint Baafs in Zeeland. De inventarisatie van dit omvangrijke archief kwam in 2005 gereed.
Jean Pierre Vaneygen gaf een toelichting op de lopende projecten van de VVF-afdeling Land van Waas (www.vvflandvanwaas.be): huwelijken (parochieregisters en burgerlijke stand, databases en cd-rom), staten van goed (cd-rom) en hoofdcijnsboeken (cijns is een soort erfpacht die in het Land van Waas langs vrouwelijke lijn vererfde; 136.000 Waaslanders 1250-1796, op cd rom).
Piet De Reu (Rijksarchief Beveren) beschreef de memories van successie als bron voor de genealoog.
De genetische genealogie wint ook in Vlaanderen terrein. Marc van den Cloot informeerde de congresbezoekers over het DNA-project 'Oud Hertogdom Brabant'. Initiatiefnemer VVF-afdeling Antwerpen heeft via de koepelorganisatie Familiekunde Vlaanderen van de Vlaamse overheid subsidie gekregen voor een project dat de genetische herkomst onderzoekt van de inwoners van het Hertogdom Brabant (wat nu deels in Nederland, deels in België ligt). Van 1.250 vrijwilligers neemt men wat wangslijm af. Zij leveren hun stamreeks in en betalen een bijdrage van 80 euro. Wie dat wilde kon tijdens het congres meedoen aan het onderzoek. Er was een afnamepunt ingericht.
Opvallend is dat men het onderzoek op 37 merkers doet omdat men daar meer resultaten van verwacht dan van 16 merkers. In Nederland was enige discussie over de houdbaarheid van deze stelling (ondermeer in het CBG-tijdschrift Genealogie). De wetenschappelijke leiding is in handen van het Centrum voor Menselijke Erfelijkheid van de Katholieke Universiteit Leuven (prof.dr. Ronny Decorte en prof.dr. Jean-Jacques Cassiman). De voortgang van het project is te volgen op de website www.brabant-dna.org. Najaar 2009 komen de eerste resultaten beschikbaar. Het is de bedoeling dat het onderzoek daarna wordt uitgebreid over heel België. Nederlanders die belangstelling hebben kunnen ook meedoen. Het vervolg van het project zal enkele tientjes duurder zijn per afname. Ben benieuwd hoe de resultaten zich laten vergelijken met die van het Nederlandse onderzoek.

Het congres werd afgesloten met toespraken en de aanbieding van twee kwartierstaten (7 generaties): aan de burgemeester en aan de schepen van cultuur van Sint-Niklaas. Ze bleken gemeenschappelijke kwartieren te hebben. Voor de schepen was dat een verklaring voor een gemeenschappelijke karaktertrek die maakt dat ze regelmatig botsen in collegevergaderingen.

In 2010 organiseert de afdeling Brussel het congres op 27 maart in de Belgische hoofdstad. Het thema is dan 'migratie'.